Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015

Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ



 Ο ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΤΟΥ 1924

Τα πάθη των Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία στη... μαμά πατρίδα

Το κύμα προσφύγων στη Μεσόγειο τους τελευταίους μήνες, κυρίως από την κόλαση της Συρίας, είναι το μεγαλύτερο που βιώνει η Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Λιγότερο από έναν αιώνα πριν, όμως, οι καραβιές απελπισμένων στο Αιγαίο δεν ήταν από την εμπόλεμη Μέση Ανατολή, αλλά από ξεριζωμένους Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Το αιματοκύλισμα του 1922, το ανείπωτο δράμα της εθνικής καταστροφής, γέννησε τον Γολγοθά


 των Ελλήνων προσφύγων. Που ξαφνικά βρέθηκαν «ξένοι» στον δικό τους τόπο. Η αφομοίωσή τους πέρασε διά πυρός και σιδήρου – για εκατοντάδες χιλιάδες ήταν επώδυνη, για κάποιους μοιραία.



Οι Έλληνες πρόσφυγες μπορεί να γλίτωσαν από το μαχαίρι των Τούρκων, αλλά στην Ελλάδα ήρθαν συχνά αντιμέτωποι με δυσπιστία, λιντσαρίσματα, χυδαίες αγριότητες, ξεδιάντροπα πλιάτσικα και φονικά.
Από τον Αύγουστο του 1922, όταν τα πρώιμα σημάδια ήταν πλέον εμφανή για το τι θα ακολουθήσει, μέχρι τον Ιανουάριο του 1923, που υπογράφεται η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, είχαν ήδη καταφύγει στην Ελλάδα περισσότεροι από 900.000 Έλληνες της Μικράς Ασίας. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1924, που ολοκληρώθηκε η μετακίνηση των πληθυσμών, υπολογίζεται ότι ήρθαν στην Ελλάδα 1,2 εκατ. πρόσφυγες.
Το πρώτο διάστημα η περίθαλψη των προσφύγων αντιμετωπίστηκε με έξοδα του ελληνικού κράτους, προσφορές ιδιωτών και βοήθεια από τον αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό. Η Ελλάδα, όμως, ήδη υπέφερε. Βρισκόταν στη δίνη πολλών και τεράστιων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων μετά την καταστροφή. Ήταν φανερό ότι δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει.

Έτσι, το 1924, με παρέμβαση του ΟΗΕ (Κοινωνία των Εθνών, τότε) η χώρα πήρε δάνειο γι’ αυτόν τον σκοπό άνω των 12 εκατ. λιρών. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, στην οποία το κράτος παραχώρησε 5 εκατ. στρέμματα δημόσιων εκτάσεων – γη από απαλλοτριώσεις αλλά και από τις ιδιοκτησίες μουσουλμάνων που μεταφέρθηκαν στην Τουρκία με την ανταλλαγή πληθυσμών –, προκειμένου να μοιραστούν στους πρόσφυγες.

Η διαδικασία αποκατάστασης των προσφύγων πέρασε από χίλια κύματα. Δυστυχώς, όχι πάντα ειρηνικά και αναίμακτα. «Πονηροί» ντόπιοι βρήκαν την ευκαιρία να καταπατήσουν γη που προοριζόταν για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, οι διαξιφισμοί ήταν συχνοί στις τοπικές κοινωνίες ενώ η κλιμάκωση και οι συγκρούσεις δεν άργησαν. Η Βουλή τη διετία 1924-1925 ψήφιζε διαρκώς νομοσχέδια έπειτα από αυθαιρεσίες, βιαιότητες, αλλά και δολοφονίες προσφύγων. 

Στις 7 Νοεμβρίου 1924 οι εφημερίδες της εποχής, όπως η αντιβενιζελική «Σκριπ», δημοσίευσαν ανταποκρίσεις από τη Θεσσαλονίκη με τη συνταρακτική είδηση: «Συμπλοκαί προσφύγων και εντοπίων εις το Παγγαίον και την Μυτιλήνην, οι νεκροί και τραυματίαι των αιματηρών σκηνών».

Η ταραχώδης εκείνη μέρα σημαδεύτηκε και από συγκρούσεις στη Θεσσαλονίκη, όμως γι’ άλλον – άσχετο με τους πρόσφυγες – λόγο και συγκεκριμένα με τους καπνεργάτες που επιτέθηκαν σε εργοστάσιο.
Το ρεπορτάζ για τους πρόσφυγες αναφέρει:
«Ο εντόπιος πληθυσμός του χωριού Κιούπκιοϊ (σ.σ.: Πρώτη Σερρών, γενέτειρα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με τη σημερινή της ονομασία) της περιφέρειας Παγγαίου έχει εξεγερθεί επειδή εγκαταστάθηκαν 120 οικογένειες προσφύγων σε κτήματα ντόπιων. Η εχθρότητα των ντόπιων προς του πρόσφυγες εκδηλώθηκε χθες με τρόπο λυπηρότατο.

(...) Χθες το πρωί οι 120 οικογένειες των προσφύγων που έμεναν σε σκηνές βρέθηκαν περικυκλωμένοι από ομάδες μαινόμενου λαού του Κιούπκιοϊ. Οι ένοπλοι πολιορκητές επιτέθηκαν κι επακολούθησε αιματηρή συμπλοκή μεταξύ των ντόπιων και των προσφύγων. Οι εντόπιοι διεσκόρπισαν τους πρόσφυγες κι έκαψαν τις σκηνές τους. Υπάρχουν περίπου 50 τραυματίες κι εννέα νεκροί, άπαντες πρόσφυγες»…
www.facebook.com/basilis.panos.topontiki.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου